TERUG NAAR DE
BEDOELING
Een nieuw initiatief van bedrijfsartsen: Terug naar de Bedoeling
Op initiatief van De Nieuwe Bedrijfsarts is op 18 maart 2014 Terug naar
de Bedoeling (TB) opgericht. Een platform van én voor bedrijfsartsen, die
innovatief, ondernemend, adviserend en organisatiegericht te werk (willen)gaan,
met als motto: dat kan anders, dat kan beter.
Voorjaar 2014: Code rood voor de
bedrijfsarts
§
De directe aanleiding voor de oprichting van het
platform TB is het recent uitgelekte SER plan Elementen voor een
toekomstgericht stelsel van arbeidsgerelateerde zorg (januari 2014) én de
gebrekkige reactie daarop van de beroepsvereniging van bedrijfsartsen, de NVAB.
§
In dit SER plan wordt de huidige bedrijfsarts
afgeschaft, de arbodienst uitgekleed, én de gehele infrastructuur rond de
verzuimbegeleiding over hoop gehaald. De grote verliezer in dit plan is echter
het bedrijf/organisatie want die is/wordt als klant 'afgeschreven'. Ook
de(mede)werkers zullen hier geen profijt van hebben.
§
Het lijkt erop alsof 'de polder wikt en
beschikt' en de bedrijven, arbodiensten, en bedrijfsartsen louter lijdend
voorwerp zijn. Het is daarom code rood voor de bedrijfsarts. Dit ondoordachte
plan moet (per direct) van tafel.
§
Dit is helaas niet de reactie en/of het
standpunt van de beroepsvereniging van bedrijfsartsen, de NVAB. Die probeert in
de polder de kool en de geit te sparen. Een teken van gebrekkig leiderschap. Maar
is er nog meer aan de hand.
Herdefiniëring van
bedrijfsgezondheidszorg in arbeidsgerelateerde zorg is ondoordacht.
§
In louter acht woorden 'Ik spreek daarom vanaf
hier over arbeidsgerelateerde zorg' herdefinieert de Minister van Sociale Zaken
in de brief van 10 juli 2013 in één pennenstreek het gehele vakgebied én
sociaal geneeskundig denkraam van de bedrijfsarts.
§
Wellicht onbedoeld (?), maar zeker ondoordacht.
Deze herdefiniëring van het werkveld heeft vergaande en vooral onvoorziene
implicaties. Taken, rollen en verantwoordelijkheden van alle spelers binnen de
bedrijfsgezondheidszorg - arbodienstverlening worden - zonder nadere uitwerking
- herschreven.
§
Het werkveld wordt vanaf nu door louter een Ziek
en Zorg (zz) bril bekeken. Het is terug naar de tijd ' toen ziek gewoon nog
ziek was '. Een vergaande medicalisering van de sociale zekerheidsvraagstukken,
sociaal maatschappelijke en organisatie problematiek is het vanzelfsprekende
gevolg.
§
Dat blijkt ook in dit SER plan: de oude klant -
het bedrijf- wordt afgedankt, een ondefinieerbare nieuwe klant 'de werkenden'
geïntroduceerd. Preventie en verzuimbegeleiding gescheiden. De bedrijfsarts
wordt losgekoppeld van zijn context, de organisatie. Oplossingsgericht
adviseren en maatwerk wordt daardoor onmogelijk gemaakt. Het sociaal
geneeskundig denkraam/paradigma afgeschaft, want klantvraag is/wordt
gereduceerd tot een individuele zorgvraag van een 'werkende'.
Het is tijd om Terug te gaan naar
de Bedoeling. Want: waar ging het ook al weer om ? Aan de hand van tiental
statements
1.
Wie
is de klant ? Het bedrijf, de
organisatie is het aangrijpingspunt
In de bedrijfsgezondheidszorg - het woord zegt het al - is het bedrijf de
klant. Het bedrijf als organisatie - niet primair gezien als werkgever. Dat is
de zon waar alles omdraait. Elke organisatie(vorm) kent zijn eigen plussen en
minnen en het is de kunst van de bedrijfsarts om daarin mee te bewegen en
oplossingsgericht te adviseren. Het sociaal geneeskundig denkraam (systeem
benadering) is daarbij het kompas om op te varen. Dat gaat verder dan alleen
sociaal medische begeleiding van individuele medewerkers.
2.
Bedrijfsgezondheidszorg
- arbodienstverlening is professionele zakelijke dienstverlening en dat moet zo
blijven
Arbodienstverlening is net als de advocatuur, accountancy, consultancy
een vorm van professionele zakelijke dienstverlening ( professionals service
firms) en is nu gepositioneerd in het private domein in de zakelijke
dienstverlening op business to business basis. Dit heeft veel goeds gebracht en
de rapportcijfers zijn ruim voldoende. Er is geen reden om deze positionering
te veranderen. Positionering in de zorg impliceert ontkoppeling van de huidige
klant. Zo houden dus is het parool.
3.
De 'werkende'
is een niet-functioneel containerbegrip. Focus op doelgroepen en/of
veelvoorkomende beroepen en branches.
Het geïntroduceerde begrip werkenden - omschreven als (flex-)werknemers,
zzp-ers, werkzoekenden, mantelzorgers,of vrijwilligers - is een niet
functioneel containerbegrip. Het betreft eigenlijk iedereen (minus huisvrouwen
en - mannen) tussen de 16 en 67 jaar. Met een dergelijk
containerbegrip/omschrijving valt niet te werken. Een maatwerk benadering op
basis van heldere doelgroepen(segmentatie) is zinvoller. Daarbij valt te denken
aan gericht aanbod/aanpak op meest voorkomende beroepen en branches.
4.
Niet
terug naar individu gebonden zorgvraag. Denk sociaal geneeskundig !
Het herdefiniëren van
bedrijfsgezondheidszorg in arbeidsgerelateerde zorg - met als startpunt een
individu gebonden zorgvraag, is een stap terug in de tijd. Het ondergraaft het
sociaal geneeskundig denken (mens,werk én organisatie) en staat haaks op de
noodzakelijk paradigma verschuiving van zz (ziek en zorg) naar gg- (gezond en
gedrag) denken, zoals eerder door de Raad voor de Volksgezondheid (RVZ) is
bepleit.
5.
Voor de
goede orde: bedrijfsgezondheidszorg is geen vorm van te verzekeren zorg (het zgn
basispakket Zvw), want voldoet niet aan pakket criteria
De bedrijfsgezondheidszorg bevindt zich nu in de kolom sociale zekerheid,
én niet in de zorg. Dat is goed, want daar hoort het thuis. Voor de goede orde:
het is geen vorm van te verzekeren zorg (het zgn basispakket Zvw),want voldoet niet
aan de pakket criteria. Structuur en financiering van zorg en sociale zekerheid
moeten zoveel mogelijk gescheiden blijven, want door de complexiteit van beide
systemen zullen hybride modellen tot chaos en onbeheersbaarheid leiden. In
plaats van de bedrijfsarts in de zorg te positioneren is het beter de zorg
klant/bedrijfsgerichter te laten werken. Kwestie van andersom aanvliegen.
6.
De
bedrijfsgezondheidszorg moet helemaal niet op de schop, want er is geen systeem
probleem, dus een stelselwijziging is niet noodzakelijk.
Er zijn stemmen die zeggen dat de bedrijfsgezondheidszorg op de schop
moet. Dat de verzuimbegeleiding corrupt en de bedrijfsarts niet onafhankelijk
is. Dat de financiering van de bedrijfsgezondheidszorg het basis probleem is en
dus dat een grote stelselwijziging noodzakelijk is. Maar deze critici dragen
geen harde, zwaarwegende en overtuigende
argumenten hiervoor aan, en maken zich op deze wijze schuldig aan
stemmingmakerij. Dat moet stoppen. Onderzoekscijfers naar onder andere
klanttevredenheid tonen juist het tegenovergestelde aan.
7.
Duidelijke
keuze: Scenario Eén - plus: het betere alternatief
KPMG Plexus schets in haar
rapport Scenariostudie Arbeidsgerelateerde zorg een vijftal scenario's. De
Minister van Sociale zaken verzocht de SER met name naar een combinatie van
scenario twee (huisarts specialist model) en drie (sectorale/regionale aanpak)
te kijken. Aangezien het huidige systeem afdoend werkzaam (zie de evaluaties en
rapportages) is een grote stelselwijziging niet noodzakelijk. Blijft scenario
Eén Plus over: een keuze voor kleine aanpassingen van het huidige stelsel, maar
met een scherp oog voor innovatieve verbeteringen.
8.
Innovatie:
waarop gewacht ? Aan de slag ermee !
Er bestaan veel ideeën ter
verbetering van de dienstverlening zoals branche gericht werken, sectorale
en/of regionale aanpak, en klinische arbeidsgeneeskunde. Daarnaast is er een
breed scala aan best practice voorbeelden voor handen, die navolging verdienen.
Vaak zijn het goede ideeën. Maar waarop gewacht ? Laat zien dat het goede idee
het winnende idee is. Daar is geen goedkeuring en/of stempel van overheid voor
nodig, want het is professionele zakelijke dienstverlening. Aan de slag ermee
is dus het uitdagende adagium.
9. Hou de markt scherp. Geen
algemeen verbindende maatregelen gewenst.
De werkvloer van BV Nederland
heeft behoefte aan innovatie en maatwerk, niet aan algemeen verbindende
maatregelen, met nog meer regelgeving en bureaucratie.
10. Tijd voor een ander, fris geluid. Bekijk het eens door een andere
bril.
De beroepsvereniging van
bedrijfsartsen, de NVAB, heeft - op basis van een kathedraal aan regelgeving- een
monopoliepositie ten aanzien van de ontwikkeling van het vak/beroep van
bedrijfsarts. Toch zijn veel van haar standpunten betwistbaar en discutabel. Dat
kan anders, dat kan beter. Terug naar de Bedoeling gaat daarom op basis van
argumenten de intellectuele strijd én concurrentie met de NVAB aan. De volgende
stelling moge daarbij als voorbeeld dienen: Het is beter de focussen op excellente dienstverlening
dan een standpunt als ‘iedereen heeft recht op een
bedrijfsarts’ aan te hangen. Als aftrap van de discussie verschijnt binnenkort
een pamflet met tien uitdagende stellingen op de site van De Nieuwe
Bedrijfsarts.
Terug naar
de Bedoeling is een initiatief van De Nieuwe Bedrijfsarts.
Voor meer informatie wordt verwezen naar de site
van De Nieuwe Bedrijfsarts - zie link: http://denieuwebedrijfsarts.blogspot.nl/. Eerder verschenen daar oa: Het Manifest De
Nieuwe bedrijfsarts ( oktober 2011) en
het Tweede Manifest De Nieuwe bedrijfsarts ( april 2013)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten