TWEEDE MANIFEST van DE NIEUWE BEDRIJFSARTS

Het Tweede Manifest van De Nieuwe Bedrijfsarts

21 maart 2013

Het beeld: kruiend ijs

Voorjaar 2013 is de stand van zaken in de bedrijfsgezondheidszorg en arbodienstverlening het meest treffend te typeren als kruiend ijs: ongecontroleerde krachten spelen op. Ter illustratie enige observaties van het huidige krachten veld:

§ De overheid bij monde van het Ministerie van Sociale Zaken rapporteert mooie rapport cijfers en wijst met tevredenheid op bereikte resultaten (Arbobalans 2011) , terwijl andere partijen op basis van hun analyse van de situatie juist aansturen op fundamentele stelselwijzigingen

§ Langer doorwerken (> 60 jaar) en duurzame inzetbaarheid (b) lijken - in de praktijk van alledag- elkaars tegenpool te zijn, zeker in tijden van economische crises

§ Bedrijven en organisaties stappen bij verzuimbeheersing regelmatig weer in oude valkuilen (geen regie) en zoeken naarstig naar een uitweg

§ Bij het UWV lijkt er sprake te zijn van 'platte' risicowering - de ene na de andere loonsanctie wordt aan bedrijven uitgedeeld; en 'en passant' worden de adviezen van bedrijfsartsen als 'ondeugdelijk' ter zijde geschoven.

§ De collegiale werkverhoudingen tussen bedrijfs- en verzekeringsartsen verslechteren in rap tempo

§ Grote(re) arbodiensten komend krakend tot stilstand, oude verdienmodellen voldoen niet meer, terwijl nieuwe modellen nog niet functioneel genoeg blijken te zijn. Innovatie komt niet afdoend van de grond.

§ Het aantal bedrijfsartsen is (sterk) dalend met een geschatte uitstroom van 4-8 per maand; rond 2020 is het aantal bedrijfsartsen naar verwachting gehalveerd tot 1000. Zullen bedrijven het wellicht zonder een bedrijfsarts moeten doen ?

§ Vraagstukken rond de onafhankelijke positie en de integriteit van de bedrijfsarts blijken een hardnekkig en terugkerend discussiethema te zijn. De indruk wordt echter ook gewekt dat deze 'kaart ' bewust door bepaalde partijen (op strategische wijze) wordt bespeeld. Een kwestie van framing ?

En de bedrijfsarts ?

§ De bedrijfsarts oude stijl (old school) is ‘stuck in the middle’ en verricht hoofdzakelijk professioneel routinewerk: zit teveel in de spreekkamer, is te eenzijdig gericht op schadelast cq verzekeringsgeneeskundige beoordeling (probleem analyse), en is teveel individu gericht.

§ Standpunten als 'iedereen heeft recht op een bedrijfsarts’, ‘sociaal medische begeleiding is ook behandeling en dus (verzekerde) zorg’, ‘en ‘participatie is een behandeldoel’hebben weinig praktisch betekenis en dus geen toegevoegde waarde. Het medicaliseert persoonlijke en sociaal maatschappelijke problematiek. Dat is aan het verkeerde eind van het touw trekken.

§ De NVAB had haar hoop én strategie gevestigd op een meedenkende én meebewegende overheid, maar ontving recentelijk (febr 2013) een (dikke) nul op het rekest: al haar wensen werden niet gehonoreerd en daarmee is de NVAB strategie op dood spoor geraakt.

§ Ongeveer een kwart van de bedrijfsartsen is zelfstandig gevestigd. Deze lijken het beste af te zijn, maar realiseren zich onvoldoende dat 'te klein ook te kwetsbaar' betekent . Innovatie is ook bij hen onderontwikkeld. De kans is reëel aanwezig dat zij middels regelgeving/certificering ter zijde worden geschoven en op deze wijze uitgerangeerd en dus het 'kind van de rekening' worden.

Het signaal: code oranje voor bedrijfsarts

§ In het Chinees bestaat de term crisis - Wei Ji - uit twee karakters

§ Wei betekent bedreiging, gevaar: Indien niet goed omgegaan wordt met een crisis, kan dat gevaarlijk zijn.

§ Ji betekent: kans, mogelijkheid. Incidenten en crisissituaties vormen een kans en kunnen gebruikt worden om te leren

De ontwikkeling: een meer stromen landschap

§ Dé bedrijfsarts bestaat niet (meer). Er lijkt zich op dit moment een driestromenland te ontwikkelen

§ Stroming 1: de bedrijfsarts als verzekeringsgeneeskundige/claimbeoordelaar in case management constructies; de bedrijfsarts werkt hier in een 'tweede lijns' positie (achter de case manager) en beoordeelt de juistheid van de claim (de ziekmelding wordt hierbij primair als schadelast gezien) en werkt vanuit de driehoek ziekmelding, medisch klacht en claim wel/niet met terecht ziekteverlof

§ Stroming 2: de bedrijfsarts in de traditionele arbodienstverlening. De bedrijfsarts functioneert in deze constructie met name als wegenwacht op de Wvp-highway (Wet Verbetering Poortwachter). Bij panne (ziekmelding) brengt de bedrijfsarts de zieke gemelde medewerker middels sociaal medische begeleiding weer aan de praat (werkhervatting/ reïntegratie). Deze bedrijfsarts werkt vanuit de driehoek: medische klacht, beperking, en belastbaarheid

§ Stroming 3: De Nieuwe Bedrijfsarts is de adviesvaardige, organisatie- en oplossingsgerichte bedrijfsarts werkend vanuit Eigen Regie Model. De Nieuwe Bedrijfsarts adviseert niet alleen op het individuele,en tactische, maar juist ook op het strategische niveau. Daar valt namelijk de meeste meerwaarde voor de organisatie te halen. Deze (in)company dokter/adviseur werkt vanuit de driehoek: mens, werk en organisatie in veelal in het zgn Eigen Regie Model, waarbij de organisatie (als probleem eigenaar) zelf 'in the lead is'

Terug naar de bedoeling:

§  Te lang heeft de bedrijfsarts geleefd op geleende kracht ( van overheid, directie arbodienst, ....) en gehoopt op 'hulp van buitenaf' (overheid, vakbond, ..). Het is tijd om op eigen kracht verder te gaan. Want: wat was de bedoeling ook al weer ?

 

§  Het Negenpunten Plan: verandering is (pas echt) mogelijk door aan de volgende negen knoppen te draaien: tijdsbesteding, randvoorwaarden, en positionering van de bedrijfsarts. Aanpassing van huidige denkkaders, het Canmeds competentiemodel en praktijk gerichte vernieuwing is daarnaast ook van doorslaggevend belang. En in de gereedschapskist van De Nieuwe Bedrijfsarts zitten zeker de volgende drie instrumenten: situationeel adviseren, strategisch coachen en oplossingsgericht werken.

 

§  Verandering is alleen mogelijk door ' out of the box te denken en te handelen' . Ter illustratie de negenpunten puzzel:  verbind de negen punten ( zie hierboven)  met vier rechte lijnen zonder de pen van het papier te tillen. Zo bijvoorbeeld dus:

 

 

 

 

 

                                

* Tijds besteding	* Denkraam	* Situationeel adviseren
* Rand voorwaarden	* Competentie model	* Strategisch coachen
* Positionering	* Praktijk vernieuwing	* Oplossings- gericht werken

 



De kansen voor De Nieuwe Bedrijfsarts: zeker negen knoppen om aan te draaien

Aan de basis:

1. Tijdsbesteding: Investeer in de klant én jezelf als professional. Besteed minimaal 10% van de tijd (1 dagdeel per week) structureel anders: bijvoorbeeld 2 uur per week aan werkplek en/of organisatie bezoek en eveneens 2 uur per week aan kennisontwikkeling ten behoeve van eigen klantenkring. Werk anders, slimmer.

2. Praktijkvernieuwing: start vandaag nog. De praktijk van alledag van de bedrijfsarts is te weinig het vertrekpunt voor verbetering en innovatie. Wetenschap en praktijk zijn te ver van elkaar 'losgezongen'. Ontwikkel daarom je eigen gereedschapskist (voor dagelijks gebruik) en richt je eigen kenniscentrum op én zet zo je eigen merk neer. Doe aan branding.

3. Positionering: Verbeter je adviespositie - adviseer op strategische niveau en toon je meerwaarde. Te veel bedrijfsartsen zijn op dit moment 'te laag' in de organisatie gepositioneerd ( voornamelijk op uitvoerend niveau) Een goede adviespositie binnen het bedrijf is van doorslaggevend belang voor de effectiviteit van de bedrijfsarts en meerwaarde voor de klant

Op de achtergrond:

4. Randvoorwaarden: trek en handhaaf je professionele grens en zeg nee tegen ondeugdelijke randvoorwaarden. Codes, statuten en protocollen bieden hierbij steun, maar zijn niet afdoend. De kern ligt toch bij de professional zelf. En: grenzen trekken kun je leren. Neem je zelf én de klant serieus. Benoem je eigen top 3 en maak plan van aanpak ter oplossing van de lopende knelpunten cq probleemsituaties

5. Denkkaders: Van zz(zorg en ziekte) naar gg (gezond en gedrag). Bedrijfsartsen denken en handelen nog te vaak vanuit zorg en ziekte: medische klachten , beperkingen (FML) en belastbaarheid. Dit is een overleefd paradigma. Betere kansen en mogelijkheden liggen bij het gezond en gedrag paradigma zoals beschreven door de Raad voor de Volksgezondheid.

6. Competentie model: opschaling is noodzakelijk. Het huidige Canmeds competentie model voor bedrijfsartsen - cornerstone voor zowel (her)registratie als visitatie - is te medisch specialistisch georiënteerd en voor de bedrijfsarts ondermaats. Zo is de advies functie van de bedrijfsarts vergaand onderontwikkeld. Opschaling naar een Canmeds-plus model is noodzakelijk.

In de gereedschapkist:

7. Situationele advisering: Geen bedrijf, geen medewerker is hetzelfde, terwijl alles mensenwerk is. Maatwerk is daarom essentieel, situationele advisering een must. De advies taak van de bedrijfsarts komt om een veelheid van redenen te weinig uit de verf. Hier is vooral nog een wereld te winnen. Werk bijvoorbeeld branche, risico en/of functie gericht

8. Strategisch coachen: hoe krijg je een medewerker, een organisatie, een knelpunt en/of een probleem van A naar Beter. Strategische coachen blijkt een erg krachtig en werkbaar instrument in de praktijk van alledag voor de bedrijfsarts. Inzetbaar op het spreekuur, in sociaal medisch overleg, bij knelpuntenbespreking en/of adviestraject.

9. Oplossingsgericht werken: door meer inzicht, meer grip en dus een beter resultaat. Een veel gehoorde klacht is dat de 'klant' wel een antwoord, maar geen oplossing krijgt en dat is helaas minder vreemd als het lijkt. Daarom is het van groot belang 'de vraag achter de vraag' bij de klant te (leren) ontdekken.

Hoe beter uit de verf te komen ?

De kleuren studies cirkels van Kandinsdky kunnen als metafoor dienen..Er valt namelijk altijd iets moois van te maken.
Dat blijkt te kunnen: vergelijk Kandinsky en groep 2

Kandinsky

groep 2: