Een natte droom: dokter onder de dokters

Vorige week zapte ik even naar het tv-programma Radar. Dat had ik dus beter niet kunnen doen. Moest ik weer die grijsgedraaide FNV-carnavalskraker ‘die-bedrijfsarts-is-niet-te-vertrouwen, daar-kun-je-dus-niet-op-bouwen’ aanhoren.

Klassieker in linkse kringen met easy refrein: ‘wie betaalt, die bepaalt’. Lekker dirty overigens. De uitvoerende artiest heette dit keer Gijs van Dijk (vroeger GL/FNV, nu PvdA). Met bijpassende jaren zeventig bril. Helemaal bij de tijd. Hossen maar. Polonaise. Hup, met zijn allen: waar rook is, is vuur !

Van Dijk gaat de nieuwe minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees (D66) vragen om te onderzoeken of de bedrijfsarts gefinancierd kan worden vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw). De bedrijfsgezondheidszorg als eerstelijnszorg. Dat is beter, denkt Van Dijk. Ook onder NVAB-bedrijfsartsen een best populaire optie. Want alhoewel de onafhankelijkheid van de bedrijfsarts al honderd keer totaal is dichtgeschroeid en platgereguleerd, blijft altijd maar ‘die schijn van belangenverstrengeling’ rond de bedrijfsarts hangen. Want: waar rook is, is vuur!

De FNV speelt deze kaart al jaren. Bewust en geraffineerd. ‘Het zijn geen incidenten, maar het is een systeemprobleem’ – moet u weten. Dus twijfel blijven zaaien. Vuurtje aanwakkeren, rook maken. Middels zwartboeken, klaaglijnen, tuchtzaken, en nu dus Radar. Allemaal volgens vast recept. Die bedrijfsarts is ten principale niet te vertrouwen. Simpel. Met als doel: het ongemak en ‘die schijn van’ rond bedrijfsarts levendig zien te houden. En met redelijk succes. Want nogal wat huisartsen en medisch specialisten zijn er ook van overtuigd dat die bedrijfsarts niet helemaal ‘pluis’ is. Immers: waar rook is, is vuur. Kan niet anders.

Officieel distantieert de NVAB zich met statements als ‘we zijn het beu’, ‘absolute onzin’ en ‘de onafhankelijkheid van de bedrijfsarts staat los van de wijze waarop de bedrijfsarts wordt gefinancierd’. Maar ja, het doel, financiering vanuit het basispakket, is voor veel bedrijfsartsen een niet te versmaden optie. Gegarandeerde inkomensstromen lonken. Fijn in de eerste lijn. Gewoon weer dokter onder de dokters. Terug in de moederschoot. Eindelijk rust. En alleen nog maar preventie. Shangri-La. Geen gezeur meer over die claimbeoordeling. Wie zou dat nou níét willen? Terug naar de zorg. At last.

Maar is financiering van de bedrijfsarts vanuit de Zvw überhaupt een realistische optie? Heeft minister van SZW Koolmees eigenlijk wel iets in de aanbieding? Laten we de ins en outs van deze optie even kort langslopen.

Het eerste probleem dat zich aandient, is dat Van Dijk zijn vraag aan de verkeerde minister stelt. Een minister van SZW gaat niet over het basispakket Zvw. Daarvoor moet je bij VWS zijn. Game over voor van Dijk – in de eerste ronde al.

Probleem twee: de bedrijfsarts mag dan wel een BIG-geregistreerde dokter zijn, hij werkt in het domein sociale zekerheid en niet in de zorg. Arbodiensten zijn dan ook geen zorginstellingen. Andere context, andere spelregels. Zo is dat nu geregeld. Of je dat nou apprecieert of niet.

Probleem drie: sociaal-medische begeleiding van zieke werknemers is géén vorm van behandeling. Ook geen zorg. En al helemaal geen ‘noodzakelijk te verzekeren zorg’. Men leze het pakketbeheer in de praktijk deel drie – 18 oktober 2013 – van het Zorginstituut er maar op na. Het voldoet op geen enkele manier aan de opgestelde criteria. Ook einde verhaal.

Probleem vier: de politiek heeft ingezet op een zogenaamd ‘stringent’ – ‘niet meer dan nodig en niet minder dan noodzakelijk’ – pakketbeheer. De houdbaarheid van het pakket staat namelijk onder grote druk. En dat is wekelijks in de kranten te volgen. Toelating van de bedrijfsarts zou naast een stelselwijziging, ook een stevige premieverhoging tot gevolg hebben. Politiek een onbegaanbare weg. Tenzij je van de SP en nu dus ook PvdA (?) bent. Dan kan alles – per definitie.

Alles op een rij: mission impossible. Tot die conclusie was de chef van Gijs van Dijk – voormalig minister van Sociale Zaken – Lodewijk Asscher vijf jaar geleden ook al gekomen.

Keep on dreaming.