Automatisering

‘Angst voor robots is onzinnig en onnodig’

Door NRC Q

op vrijdag 3 oktober 2014

      

De huidige angst voor robots is onzinnig en onnodig. Er gaan banen verdwijnen door de opkomst van robots en andere vormen van kunstmatige intelligentie, maar er komen ook banen bij.
Dat schrijft Bas ter Weel, onderdirecteur van het Centraal Planbureau, vanmiddag in een opinieartikel in NRC Handelsblad.
Afgelopen maandag waarschuwde minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken, PvdA) “voor de extreme ongelijkheid” die het gevolg kan zijn van robotisering. De technologische ontwikkelingen raken volgens hem vooral de inkomens en werkgelegenheid aan de ‘onderkant’ en van de middenklasse.

Twee tot drie miljoen banen verdwijnen?

Eergisteren meldde onderzoeksbureau Deloitte dat door automatisering en robotisering op termijn twee tot drie miljoen banen in Nederland kunnen verdwijnen. Het zou gaan om circa 30 tot 40 procent van het huidige aantal werkenden.
Ter Weel ziet het anders. Enkele citaten uit het artikel:

“De impact van nieuwe technologie op de werkgelegenheid verloopt normaal gesproken als volgt. Er wordt een ontdekking gedaan, waarna de technologie geschikt wordt gemaakt voor toepassingen die een machine efficiënter kan uitvoeren dan de mens zelf. Die technologie wordt ingevoerd, waardoor de mens voor een deel overbodig wordt.
Dit is echter slechts de eerste fase die vaak leidt tot het angstbeeld van een allesoverheersende machine die de mens overbodig maakt. Dat zien wij nu ook weer.
Gelukkig is dit slechts een deel van het verloop, want nieuwe technologie is juist positief voor de werkgelegenheid. De machine heeft namelijk een relatief voordeel in bepaalde taken en de mens in andere. Beroepen bestaan altijd uit bundels taken en die bundels zijn niet toevallig ontstaan. De stand van de technologie bepaalt hoe een verdeling van arbeid ontstaat die op dat moment efficiënt is.”

De lantaarnopsteker is verdwenen, maar de websitebouwer is er bij gekomen

“Door voortschrijdende technologie verandert die bundel. Er komen taken bij (robotonderhoudsmonteur) en andere taken kunnen door machines worden uitgevoerd, vooral routinematige taken. In de meeste gevallen werkt de mens gewoon samen met de machines. Beide zijn productiefactoren die taken doen waarin ze het meest efficiënt zijn. Soms verdwijnt er inderdaad een beroep, als een hele bundel taken wordt overgenomen door de nieuwe technologie. Wie kent nog de lantaarnopsteker? Maar er komen ook net zo hard banen bij. In 1980 bestond de website-ontwikkelaar nog niet.
Iedere nieuwe technologie is uniek en voorspellingen komen zelden uit. Aan het begin van de twintigste eeuw was de belangrijkste technologische voorspelling op de Wereldtentoonstelling in Parijs dat er automatische paardenvijgveegmachines zouden komen en dat mensen in Zeppelins zouden worden vervoerd. In de jaren vijftig van de vorige eeuw dacht IBM dat er ongeveer zes grote rekencomputers nodig waren om de hele wereld te voorzien. In de jaren zestig is in de VS een senaatcommissie ingesteld die de gevaren van de computer in beeld moest brengen.

De meeste doemverhalen bleken ongegrond. De kans is groot dat dit nu ook het geval is. Laten we daarom vooral naar de voordelen van de nieuwe generatie robots kijken.”

Discussiëer mee op het opinieblog van NRC.