De markt van arbodienstverlening - een actueel overzicht

Hoe functioneert de markt voor arbodienstverlening nu, in de afgelopen 10 jaar en in de komende 10 jaar?
      

29 april 2014 

 

De markt voor arbodienstverlening is sterk in beweging. De directie Gezond en Veilig Werken (G&VW) van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft daarom behoefte aan een goed en actueel beeld van de markt voor arbodienstverlening (aanbod en vraag). Het gaat daarbij enerzijds om inzicht in de aard van de aanbieders, het aanbod en de kwaliteit van diensten door die aanbieders, de mate van toetreding van nieuwe aanbieders, de waarde van deze nieuwe aanbieders, etc. Anderzijds gaat het om inzicht vanuit de vraagkant van arbodiensten: de behoefte aan en het gebruik en de waardering van dienstverlening.

Panteia heeft in opdracht van het Ministerie SZW nader onderzoek naar de markt en kwaliteit van arbodienstverlening gedaan. In het onlangs gepubliceerde rapport beschrijft Panteia de markt voor arbodienstverlening tien jaar geleden, de markt van arbodienstverlening nu, de verschillen tussen 2003 en 2013 en de verwachte ontwikkelingen voor de toekomst.
Enkele conclusies uit het rapport:

• De markt van arbodienstverlening heeft zich in de afgelopen 10 jaar ontwikkeld van een geconcentreerde markt met enkele grote spelers en weinig variëteit in het aanbod naar een meer dynamische markt, met verschillende typen aanbieders en klanten die overstappen tussen dienstverleners.
• Werkgevers schakelen arbodienstverleners vooral in voor ziekteverzuimbegeleiding, toetsing RI&E, re-integratie en preventieve cursussen/trainingen.
• De (grote) arbodiensten spelen nog steeds een belangrijke rol in het aanbod van arbodienstverlening. De SBCA-gecertificeerde externe arbodiensten bestrijken voor alle type diensten nog steeds een groot deel van de markt. Dit varieert tussen 37% (voor preventieve cursussen/trainingen) en 79% (voor ziekteverzuimbegeleiding door de bedrijfsarts) van de organisaties. Naast arbodiensten hebben echter zelfstandige kerndeskundigen en casemanagementorganisaties een positie op de markt verworven.
• Er ontstaan nieuwe, meer flexibele samenwerkingsverbanden tussen verschillende typen dienstverleners. De zelfstandige bedrijfsartsen zoeken ten dele meer samenwerking om bepaalde aspecten van het werk efficiënter te organiseren. In vergelijking met 10 jaar geleden hebben bedrijven meer keuzemogelijkheden gekregen, qua type dienstverleners en qua type diensten.
• Verzuimverzekeraars spelen een toenemende rol in de markt voor arbodienstverlening, doordat contracten voor een verzuimverzekering worden gekoppeld aan dienstverlening op het terrein van arbeidsomstandigheden, verzuim en re-integratie.
• In totaal 60% van de organisaties (met personeel) heeft in de afgelopen twee jaar gebruik gemaakt van diensten op het terrein van arbeidsomstandigheden, verzuim en/of re-integratie. Nog eens 9% maakt geen gebruik van diensten, maar had wel een contract met een arbodienstverlener. Daarbij zijn ook interne arbodiensten en interne kerndeskundigen meegeteld. Vooral kleinere bedrijven (met minder dan twintig werknemers) maken geen gebruik van dienstverlening en hebben in veel gevallen ook geen contract.
• De tevredenheid van organisaties over dienstverlener(s) is het hoogst bij interne arbodiensten en interne kerndeskundigen en casemanagementorganisaties/verzuimberijven. Voor alle type dienstverleners geldt dat slechts een klein deel van de opdrachtgevers (max. 7%) ontevreden is over hun dienstverlener.
• Werkgevers zijn doorgaans positief of neutraal over de keuzemogelijkheden voor dienstverleners. Er is bij werkgevers vrijwel geen manifeste behoefte aan een ander dan wat momenteel wordt geboden op het terrein van verzuim, arbeidsomstandigheden en re-integratie.
• In de afgelopen twee jaar is 7% van de organisaties overgestapt naar een andere arbodienstverlener. De belangrijkste redenen hiervoor zijn: kosten, prijs/kwaliteit-verhouding, kwaliteit van de dienstverlening, ontevredenheid met bedrijfsarts, service, niet nakomen van afspraken en gebrekkige communicatie.
• De kennis van werkgevers over de certificering van de eigen dienstverlener is laag. De helft van de respondenten weet niet of hun dienstverlener gecertificeerd is. Van degenen die dit wel weten zegt de helft dat de certificering geen rol speelde bij de keuze van de dienstverlener.
• Ontwikkelingen die in de komende 10 jaar van invloed zullen zijn op de ontwikkeling van vraag en aanbod, zijn wet- en regelgeving, economische omstandigheden en ontwikkelingen in organisatievormen en arbeidsmarkt (zoals de groei van het aantal zzp’ers).
• Aanbieders verwachten dat deze ontwikkelingen zullen leiden tot een toenemende behoefte aan sociaal-juridisch advies, meer focus op het individu, een gelijkblijvende of toenemende rol voor verzuimverzekeraars en verbreding van het dienstenaanbod.

Bron: Ministerie van SZW