donderdag 31 oktober 2013

Zin in werk - de serie gaat door: elke zaterdag te vinden in dagblad Trouw

Nog steeds elke zaterdag in het dagblad Trouw te lezen: Zin in Werk
Een korte beschrijving met kenmerkende foto van zomaar een werker


Deze week was het: Jacco van Nuys, hypotheekadviseur: Van jongs af aan wist ik dat ik in de financiële dienstverlening wilde werken. bezig met geld zijn is mijn passie. Niet zo zeer om er zelf rijk van te worden. Nee. met geld kun je zoveel regelen voor mensen. Dat geregel is mijn drijfveer.

Een eerste verzameling werd gepubliceerd in het gelijknamige boek Zin in Werk.
Zie de eerdere beschrijving in webblog De Nieuwe Bedrijfsarts

Een aanrader voor elke werker. Op de cover van het boek: Hein Bolderman, glazenwasser aan het werk : Ik lapte mijn eerste raam 53 jaar geleden, in de Jordaan. daar lap ik nog steeds. Een praatje maken, daar draait het om.


Geïnteresseerd? Bekijk dan ook de site zin in werk:
link zin in werk


Wat zijn de ingrediënten voor een goede organisatie ? Wat houdt een bedrijf bij de tijd ?





 

Wat maakt een goede werkgever ? En zestal tips vanuit de praktijk

Management consultant Manfred Kets de Vries omschreef het buitengewoon treffend als volgt: Organisaties zijn net auto's. Ze rijden niet uit zichzelf, behalve bergafwaarts. Zij hebben mensen nodig om te kunnen functioneren. En niet zomaar mensen, maar de juiste mensen.

Ook dit jaar verrichtte het bedrijf Effectory onderzoek naar de vraag wat een goede werkgever maakt, volgens hun eigen medewerkers.

De ranglijsten zien er als volgt uit:

Top 3 zakelijke dienstverlening:

1.      Loyens & Loeff

2.      Rabo Vastgoed

3.      ASML

Top 3 Zorg

1.      Stichting Buurtzorg ( al weer !)

2.      Geriant

3.      NSDSK

 

Top 3 Gemeente

1.      Gemeente Soest

2.      Gemeente Diemen

3.      Gemeente Etten Leur

 

Top 3 Retail

1.      Ahold

2.      Ikea

3.      Van Haren Schoenen

 

Top 3 Productie bedrijven

1.      Apollo Vredestein

2.      Vanderlande Industries

3.      Fokker Landing Gear

 
 

Top 3 Onderwijs

1.      Avans Hogeschool

2.      SintLucas

3.      ROC Friese Poort

 

Top 3 Financiële Dienstverlening

1.      ZLM Verzekringen

2.      PGGM

3.      Achmea

 

Top 3 Woningcorporaties

1.      Domijn

2.      Volkshuisvesting Arnhem

3.      Dunavie

 

Top 3 Transport

1.      KLM

2.      Seaway Heavy Lifting
 
3.      DB Schenker Nederland

 

Een zestal tips voor goed werkgeverschap zijn eruit te distelleren:

1.      Inspirerende directie -  uit de ivoren toren,en aanspreekbaar op de werkvloer

2.      Minder management - minder tussenlagen

3.      doe normaal - geen trucjes en ingestudeerde peptalk

4.      waarderen van specialisten - specialisten in de frontlinie

5.      sociale innovatie toepassen - vraag het je eigen mensen

6.      meer dan geld alleen - mvo dus

 

Goede afstemming tussen bedrijf en arbodienstverlener niet alleen gewenst, maar vooral ook noodzakelijk


Soms botert het tussen dé klant (het bedrijf) en de arbodienstverlener/bedrijfsarts niet meer helemaal. Ik kom dat in mijn interim praktijk geregeld tegen. Veel voorkomende oorzaak:  onvoldoende doorgesproken wederzijdse wensen en verwachtingen. 

Toch is daar met gemak wat aan te doen. Aardig hulpmiddel daarbij is het recent verschenen Tienpuntenplan van de AWVN en OVAL - de brancheorganisatie van arbo- en reintegratiediensten. Zij heeft een tiental tips voor een 'gezonde 'samenwerking opgesteld. En daar zitten heel nuttige adviezen bij !
 

Door: Dorothé van den Aker, projectmanager OVAL, Organisatie voor Vitaliteit, Activering en Loopbaan - bron: site OVAL    



In het ‘Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners’ krijgen werkgevers en HR-professionals tips om de samenwerking met de eigen arbodienst te optimaliseren. Het kan organisaties ook helpen om bij de keuze van een nieuwe arbodienst de juiste vragen te stellen en om bewuste keuzes te maken. Het boekje bevat naast tips over wettelijke verplichtingen en beperkingen, zoals de omgang met medische gegevens, vooral adviezen die uiteindelijk kunnen leiden tot kostenbesparingen. Een belangrijk advies is om goed vast te stellen welke deskundigheid men zelf in huis heeft en welke door een arbodienst geleverd kan worden. Daartoe helpt het boekje in het bijzonder om de arbo-terminologie te doorgronden en de juiste vragen te stellen aan de arbo-professional.

In het boekje zijn de adviezen samengevat in een tiental punten.

·         1. Duurzame inzetbaarheid als uitgangspunt

Dé uitdaging voor medewerkers en organisaties is om duurzaam inzetbaar te blijven. Maar hoe zorg je ervoor dat medewerkers gemotiveerd, competent en gezond blijven? Medewerkers hebben daarin vanzelfsprekend een eigen verantwoordelijkheid. Vanuit de werkgever is een samenhangend HR-beleid op de thema’s: werkbeleving (motivatie), ontwikkeling en behoud van competenties en aandacht voor arbeidsomstandigheden en leefstijl een voorwaarde. Deze elementen kunnen in een samenspel tussen werkgever, medewerkers en professionals, o.a. van een arbodienstverlener, worden ingevuld. Zo wordt samen gewerkt aan het optimaliseren van duurzame inzetbaarheid.

·         2. Vitaal bedrijf en vitale medewerkers

Met een goed inzetbaarheidsbeleid worden organisaties zakelijk gezonder en medewerkers persoonlijk gezonder. Het gaat daarbij niet alleen om een laag ziekteverzuim, maar om de vraag hoe medewerkers gezond, fit, competent en gemotiveerd te houden.

·         3. Voorkomen is beter dan genezen

Een gericht preventiebeleid leidt tot een verlaging van het verzuim van uw medewerkers en een verhoging van de productiviteit. Structurele aandacht voor het arbeidsomstandighedenbeleid, het sociale werkklimaat en aandacht voor de individuele werknemer, zorgen ervoor dat signalen vroeg worden opgepikt en uitval wordt voorkomen.

·         4. Wegwijzer in wettelijke vereisten

De overheid heeft aan werkgevers steeds meer verplichtingen opgelegd op het gebied van arbeidsomstandigheden, preventie, verzuim en re-integratie. Bij ziekte moet loon doorbetaald worden, bij dreigend langdurig verzuim moet er een plan van aanpak komen en een casemanager worden aangewezen. Daarnaast is de werkgever verantwoordelijk voor de re-integratie van de werknemer in eigen of ander passend werk.

De werkgever moet ook zorgen voor een veilige werkplek en aan preventie doen om arbeidsongeschiktheid te voorkomen. Bij meer dan 25 werknemers is een RI&E verplicht.

·         5. Vormgeven van verzuimbeleid en verzuimbegeleiding

Het uitgangspunt is een helder beeld van de werkgever hoe het verzuimbeleid er binnen de organisatie uit moet zien, welke ondersteuning daarbij nodig is en hoe men dit wil organiseren. Wordt gekozen voor volledig uitbesteden aan een arbodienstverlener of wil men meer taken in eigen beheer houden? Dit is de basis voor de (aanvullende) inkoop bij een dienstverlener. Het is van belang om de wederzijdse verwachtingen goed helder te krijgen.

Sommige interventies kunnen via de Zorgverzekeringswet worden vergoed. Het kan de moeite waard zijn om bij de inkomens- en/of zorgverzekeraar na te gaan welke voorzieningen al zijn getroffen of om met hen aanvullende afspraken te maken.

·         6. Vormgeven van arbeidsomstandigheden- en preventiebeleid

Een duurzaam Inzetbaarheidsonderzoek (DIO) geeft inzicht in de productiviteit, motivatie en gezondheid van medewerkers in relatie tot hun werk. Het kan een goede voorspeller zijn voor de inzetbaarheid van individuele medewerkers binnen het bedrijf en daarbuiten en is daarmee een prima basis voor een gesprek hierover tussen een medewerker en zijn leidinggevende. In het tienpuntenplan worden daarnaast een aantal andere instrumenten toegelicht.

·         7. Een team van specialisten

Bij arbodiensten wordt meestal gewerkt met een team van professionals. De bedrijfsarts is als adviseur op het gebied van gezondheid en welzijn binnen het bedrijf, meestal de bekendste. Bedrijven zijn wettelijk verplicht om met een bedrijfsarts samen te werken. Ook de casemanager vervult een sleutelrol, in het coördineren van het proces bij verzuim en het vastleggen van de acties en afspraken. Deze functie kan zowel binnen het bedrijf worden ingevuld als worden uitbesteed aan bijvoorbeeld een arbodienst.  In het tienpuntenplan worden daarnaast ook de rollen van andere professionals zoals de verzuimmanager, de arbeidsdeskundige en de veiligheidskundige toegelicht.

·         8. Multidisciplinaire aanpak

Een vraag of klacht van een werkgever is niet altijd even eenduidig. Lichamelijke, mentale en sociale aspecten kunnen een rol spelen bij de klachten en het (dreigende) verzuim van een werknemer. Een multidisciplinaire aanpak, waarbij verschillende deskundigen zijn betrokken, is effectiever en efficiënter gebleken dan het inzetten van losse interventies. Gezamenlijk wordt gezocht naar de snelste manier om de werknemer weer fit en volledig inzetbaar te laten zijn. Geadviseerd wordt om afspraken te maken met zorg- en/of inkomensverzekeraars over de financiering van multidisciplinaire interventietrajecten.

·         9. Omgaan met medische gegevens

Bij zaken rondom ziekte en verzuim kan privacygevoelige informatie op tafel komen en daar moet zorgvuldig en vertrouwelijk mee worden omgegaan. Wanneer de casemanager in opdracht van de werkgever werkt, gelden voor hem dezelfde regels als voor de werkgever. Speciaal over dit onderwerp heeft OVAL samen met de NVAB een leidraad opgesteld waarin het onderwerp privacy in relatie tot de rol van bedrijfsartsen en werkgevers wordt toegelicht.

·         10. Gezond partnership: het is maar wat u afspreekt…

Arbodienstverleners kennen verschillende dienstverleningsmodellen en het spreekt voor zich dat de intensiteit, en soms ook de kwaliteit, van de dienstverlening van invloed is op de prijs. Preventief beleid en aandacht voor de fysieke en mentale vitaliteit van uw medewerkers vraagt om een investering, maar kan terugverdiend worden via een lager verzuim, een hogere arbeidstevredenheid en meer betrokkenheid van medewerkers.

Een goed gesprek

De werkgever is altijd eerst zelf aan zet. Het invullen van onderwerpen als duurzame inzetbaarheid vitaliteit en verzuimbegeleiding, begint met het ontwikkelen van een heldere visie. Wat voor werkgever wilt u zijn voor uw medewerkers? De volgende stap is nagaan welke expertise u zelf al in huis heeft en voor welke voorzieningen en verzekeringen u al (via een andere weg) betaalt. Dubbele inzet of dubbele kosten moeten natuurlijk worden voorkomen. Vervolgens kan bepaald worden welke aanvullende diensten moeten worden ingekocht en welke afspraken daarover worden gemaakt. Het belangrijkste hierbij is om in zee te gaan met een dienstverlener die bij u past. Die uw visie verstaat en deze weet om te zetten in complementaire diensten.

Het is dus maar net wat in een bedrijf nodig is, welke keuzes en afspraken er worden gemaakt. OVAL en AWVN adviseren om daarover een goed gesprek aan te gaan met een arbodienstverlener. Door een heldere en open communicatie, duidelijke werkafspraken en korte lijnen kunnen bedrijf en dienstverlener samen werken aan een gezonde en duurzame samenwerkingsrelatie.

Geïnteresseerd ? Lees dan ook eens deze zeer aardige al oudere uitgave uit 2001:
Renderend Gezondheidsbeleid van het VNO NCW

dinsdag 29 oktober 2013

Bedrijfsarts niet onafhankelijk ? De FNV kruistocht gaat verder ....

En alweer is er een zwartboek met nu als titel Verzuimbegeleiding: een corrupt systeem aan de grote stapel toe te voegen. De FNV kan het maar niet laten ( al jaren niet) om te 'bewijzen'( heel evidenced based dus) dat het totaal niet snor met die bedrijfsarts zit.

Sluipenderwijs wordt de make over van de bedrijfsarts compleet. Bedrijfsgezondheidszorg wordt veranderd in arbeidsgerelateerde zorg en de bedrijfsarts heet straks- als het aan de FNV ligt een arbeidsgeneeskundige of werknemers arts( met FNV keurmerk). Zie hier het voorland van de bedrijfsarts.

Lees bericht Medisch Contact: 

FNV-meldpunt: ‘Bedrijfsarts niet onafhankelijk’

                     
Vier op de tien werknemers zien de bedrijfsarts of arbo-arts niet als onafhankelijk. Eén op de tien heeft wel eens meegemaakt geen contact met de bedrijfsarts te hebben gehad terwijl men dat wel wilde.

Dat blijkt uit de ervaringen van de ruim zesduizend werknemers die contact hebben gezocht met het Meldpunt Verzuimbegeleiding van de FNV, dat in maart vorig jaar online ging. Uit hun meldingen komt veel kritiek naar voren op de zogeheten casemanagers, veelal niet-artsen die de verzuimregistratie doen en contact onderhouden met de werkgevers. Bij driekwart (73%) van deze werknemers heeft de casemanager gevraagd naar medische informatie en bij 39 procent zelfs medisch advies gegeven over ziekte en herstel. ‘Van het vrij onschuldige “Kruip maar lekker onder de wol” tot het volstrekt onacceptabele “Neem twee ibuprofen en ga aan het werk”’, aldus het rapport van het FNV-meldpunt.
Maar er is ook kritiek op de bedrijfsartsen en arbo-artsen zelf. Zo ervaart 41 procent van deze werknemers hen als ‘niet onafhankelijk’ en zijn er ‘regelmatig’ meerdere bedrijfsartsen betrokken bij één verzuimmelding – van wie de onafhankelijkheid door de betrokken werknemer verschillend wordt beoordeeld. Bijna 10 procent zegt wel eens geen contact met de bedrijfsarts of arbo-arts te hebben gehad, terwijl zij dat wel wilden. Voor nog eens 10 procent kwam het contact later dan gewenst. Bijna 15 procent vindt dat de arts onvoldoende tijd voor hen had.
De Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB) zegt in een reactie dat de regie over de zorg voor werkende mensen terug moet naar de bedrijfsarts: ‘Alleen dan is de privacy en het belang van werknemers gegarandeerd.’ De vereniging zegt zich al langer zorgen te maken over de inzet van casemanagers die op de stoel van de arts gaan zitten, en over ‘arbo-artsen’ die geen opleiding als bedrijfsarts hebben gehad en niet deskundig zijn. Volgens de NVAB moet de bedrijfsarts ‘zijn rug recht houden’, ondanks de ongeoorloofde druk die in sommige gevallen wordt uitgeoefend.
Joost Visser
 
Commentaar De Nieuwe Bedrijfsarts
En de FNV kruistocht gaat verder.
We schrijven 22 maart 2010. Nu 3.5 jaar geleden. FNV voorman Leo Hartveld lanceert het idee dat de bedrijfsgezondheidszorg op de schop moet. De bedrijfsarts zou niet onafhankelijk (genoeg meer) zijn, want door de eigen (!) werkgever betaalt ( tja, want wie zou dat anders moeten doen ?).

Maar dat is volgens het mantra 'wie betaalt bepaalt' natuurlijk vloeken in de werknemers kerk. Een nogal platte benadering die op geen enkele manier recht doet aan de vaak nogal gecompliceerde werkelijkheid van een bedrijf (neem bv uw eigen ziekenhuis of zorginstelling).
De vakbond moet daarnaast zelf ook in deze woelige tijden zien te overleven en geen beter medicijn voor het interne gedonder dan deze erg gemakkelijk te bespelen kaart. Verzuimbegeleiding als wapen in de nieuwe activistische (klasse/polder)strijd. Dat lukt goed bij de Jumbo,en Hema

De NVAB heeft zich vanaf het begin zich voor dit karretje laten spannen. Bijkomend voordeel voor de FNV is dat op deze wijze de altijd al bestaande gemengde gevoelens bij huisartsen en medisch specialisten tov bedrijfsartsen - zo gemakkelijk verder kan worden gevoed en dus ontregelt.

De FNV is voorstander van een eigen werknemers vriendelijker variant van bedrijfsarts, betaald uit de collectieve middelen, want via de zorgverzekeringswet (basispakket). Dus iedereen gaat daaraan meebetalen.

We zijn nu 3.5 jaar en een uitgebreid onderzoek naar de onafhankelijkheid van de bedrijfsarts (het zgn Astri rapport) met goede (!) rapportcijfers voor de bedrijfsarts in deze sterk gepolitiseerde discussie verder.

Dit rapport is de start in het eindspel over de toekomst van de bedrijfsgezondheidszorg. Binnenkort moet de SER een advies hierover uitbrengen. Vandaar dus deze meldpunten, en zwartboeken. Niet dat er soms iets/geregeld * niet iets goed , maar dat zijn geen systeem fouten, zoals de FNV suggereert. Maar de FNV heeft een geheel andere politieke activistische (SP ?) agenda.

En waar staat de NVAB nu ?"


Leeswijzer:
1. Lees het rapport van de FNV en verbaas u:
Verzuimbeleiding is een corrupte zaak ( in de ogen van de FNV) - waarvan acte

2. Doorklikkend kan met het commentaar van de NVAB lezen.

 

dinsdag 8 oktober 2013

Oval verzoekt tot intrekking aanbesteding Gemeente Rotterdam aangaande bedrijfsartsen

Op 12 september startte de aanbesteding van de Gemeente Rotterdam betreffende een 'perceel bedrijfsartsen' zoals dat zo mooi in inkooptermen wordt genoemd.

De Gemeente wil per 1 januari 2014 met arbodienstverlening volgens het model eigen regie starten. Daarvoor is men op zoek naar acht tot zestien zelfstandige bedrijfsartsen.

Curieus gegeven: in de aanbestedingstukken is te lezen dat de Gemeente Rotterdam stelt eigenaar van het medisch dossier te zijn. Dat is merkwaardig.

Dit heeft niet alleen tot rumoer en discussie onder zelfstandige bedrijfsartsen geleid, maar nu reageert ook de Oval - branche organisatie voor arbo en reintegratie diensten en verzoekt de Gemeente Rotterdam de aanbesteding in te trekken !

Dat is erg opvallend nieuws, wat de nodige impact heeft. Hoe nu verder namelijk ?

Zie ondergaand persbericht:

OVAL: gemeente Rotterdam dreigt privacyregelgeving zieke werknemers te schenden       

Onlangs heeft de Gemeente Rotterdam een aanbesteding uitgeschreven voor dienstverlening van bedrijfsartsen in het kader van verzuim. Als brancheorganisatie van arbodiensten staan wij voor privacy en zorgvuldigheid bij het omgaan met medische gegevens van de medewerkers en het eigenaarschap en bewaren van deze gegevens. Met de inhoud van de aanbesteding dreigt de gemeente Rotterdam naar onze mening wet- en regelgeving op het gebied van privacy en verzuim te overtreden. OVAL vindt dit onacceptabel en heeft de gemeente Rotterdam verzocht de aanbesteding in te trekken.

Bron: OVAL

vrijdag 4 oktober 2013

Open rondzendbrief aan de leden van NVAB en het NVAB bestuur


 

               

 
Rotterdam

4 oktober 2013

Open (rondzend) brief aan de leden van de NVAB en het NVAB bestuur

 

Over de rafelranden van onze beroepsuitoefening en de randvoorwaarden waaronder bedrijfsartsen werken. En: over de tien kernwaarden van de NVAB, maar nu in de praktijk gebracht. Leerstuk: wat maakt een (goede) bedrijfsarts ?

Beste collega's


Middels deze open (rondzend) brief wil ik jullie deelgenoot maken van mijn bezorgdheid over de randvoorwaarden waaronder bedrijfsartsen werken. Directe aanleiding voor dit schrijven én het opstarten van deze discussie is een nu lopende aanbesteding voor de Gemeente Rotterdam. Maar er zijn meer signalen. Wat bijvoorbeeld te denken van een landelijk werkende arbodienst die met de klant afspreekt dat het spreekuur slechts 15 minuten (inclusief administratietijd)  mag duren ? Wat moet je dan als bedrijfsarts ? Wellicht kunt U dit - uit eigen ervaring-  met andere voorbeelden aanvullen. Kernthema is:wat maakt een (goede) bedrijfsarts ?

De nu beschreven casus bergt een veelheid aan vraagstukken in zich en kan als leerstuk dienen. Waar houdt het grijs op en is het gewoon zwart te noemen. Wanneer een grens te trekken. En:  hoe verhouden deze knelpunten zich tot de tien kernwaarden en professioneel statuut van de bedrijfsarts, zoals opgesteld door NVAB ? Of is dat (toch) een papieren tijger ?

Wat is er concreet aan de hand ?

Op 12 september is de aanbesteding 'Gezocht: de beste bedrijfsartsen voor Rotterdam' van start gegaan. De Gemeente Rotterdam, met zo'n 12.500 medewerkers, is middels deze aanbesteding op zoek naar acht tot zestiental zelfstandige bedrijfsartsen. De sluitingstermijn voor de inschrijving is gesteld op 8 oktober 2013. Het doel van de Gemeente Rotterdam is om per 1 januari 2014 operationeel te zijn (over drie maand dus).

De aanbesteding is uitvoerig beschreven in een 37 pagina's dik document (zie onderstaande link). De Gemeente Rotterdam werkt vanuit het zgn.eigen regie model en het programma van eisen aan de bedrijfsarts beslaat zo'n drie pagina's. Het lijkt op het eerste gezicht business as usual bij een grote aanbesteding anno 2013.

 Wat is het probleem ?

Ik heb de stukken uitgebreid bestudeerd en ben flink geschrokken. In de kern zijn er een zevental knelpunten/problemen te benoemen. Maar deze vraagstukken spelen even zo goed in andere actuele situaties. Vandaar deze open brief.

1.  De Gemeente Rotterdam stelt eigenaar van de medische dossiers te zijn. Maar: kan, mag, cq is het verstandig dat een werkgever eigenaar is van het medisch dossier ?

In de aanbestedingsstukken wordt melding gemaakt van het feit dat ' de Gemeente Rotterdam eigenaar is van de medische dossiers' (zie pagina 10 en 30).  Na wat research blijkt het eigenaarschap van het medisch dossier in de kern - strikt juridisch gesproken - een erg complexe materie te zijn ( ik verwijs daarvoor naar de visie van het Nictiz in deze). Maar een werkgever is geen zorginstelling en ook geen behandelaar.

Bij een eerste ronde navraag zijn een aantal ingewijden/experts van mening dat dit juridisch niet door de beugel kan cq zelfs onwettelijk zou zijn. Persoonlijk lijkt het mij maatschappelijk gesproken ook buitengewoon onwenselijk. Daar zijn betere oplossingen voor te bedenken.

Ter zijde: zou de Centrale Ondernemingsraad (COR) van de Gemeente Rotterdam hiermee hebben ingestemd of anderszins van de implicaties van het bovenstaande op de hoogte zijn ?

Maar nu even concreet: Ervan uitgaande dat dit niet kan cq mag en/of wenselijk is: wat zijn de implicaties voor de nu lopende aanbesteding ? De sluitingstermijn is dinsdag 8 oktober. Is het verstandig van een bedrijfsarts om in te schrijven op een aanbesteding wetende dat er  mogelijk/zeker iets niet in de haak is ? Hoe dit kenbaar te maken ? Wat is de visie, het standpunt van de beroepsvereniging in deze ? en op welke wijze maakt zij die kenbaar ?

Actuele toelichting Gemeente Rotterdam na berichtgeving mijnerzijds over dit vraagstuk:

Bij nota van inlichting per 1 oktober stelt de Gemeente Rotterdam dat er sprake is van een 'ongelukkige formulering' en dat het medisch dossier 'uiteraard eigendom is van de medewerker'. De Gemeente 'biedt faciliteiten voor opslag en beheer van de medische gegevens. Deze faciliteiten worden volgens de eisen van de wet ingericht en beveiligd' en 'het medisch dossier is alleen voor de bedrijfsarts toegankelijk'.

De Gemeente beheerder, patient eigenaar, en bedrijfsarts ? Deze toelichting roept eigenlijk alleen maar nog meer vragen op. Dat wordt versterkt door de indruk dat de Gemeente Rotterdam in eigen beheer een electronisch patienten dossier (EPD) opzet ( 'de medisch dossiers worden in Oracle opgebouwd).  Concreet: volgens planning zou de dienstverlening per 1 januari 2014' in full swing' moeten zijn. Binnen drie maand dus. Kan middels testresultaten en/of certificaten worden aangetoond dat de beveiliging afdoend is en dat ook op 7x24 basis functioneel en operationeel is ?  Blijft over: hoe om te gaan met een batterij aan onbeantwoorde vragen ?

2. Zelfstandige bedrijfsarts of  toch gewoon in loondienst ?

De Gemeente Rotterdam richt zich bij deze aanbesteding expliciet op zelfstandige bedrijfsartsen. Maar bij lezing van de aanbesteding kan men zich in gemoede afvragen in hoeverre er sprake is van (enige vorm) van zelfstandigheid.

Zo stelt de Gemeente dat: ' voor de te contracteren bedrijfsarts geldt dat men de visie op het verzuim volledig dient te onderschrijven en kan laten zien op welke manier men deze visie vertaalt naar concrete handelswijzen'. Expliciet wordt vermeld dat 'een bedrijfsarts die niet volgens deze visie kan of wil werken, of dit niet overtuigend kan aantonen, niet in aanmerking komt voor deelname aan de raamovereenkomst dienstverlening bedrijfsarts'.

Daarnaast dient de bedrijfsarts ook ' integraal volgens verzuimbegeleidingmodel 3 van Falke en Verbaan te werken'. Expliciet wordt vermeld dat andere diensten nadrukkelijk niet worden gevraagd. 

Het programma van eisen aan de bedrijfsarts beslaat drie pagina's onderverdeeld in dertig randvoorwaardelijke punten én een gunningscriterium die stelt dat' onvoorwaardelijk en ondubbelzinnig aan het programma van eisen voldaan dient te worden '.

En: als er dan ook nog te lezen valt dat de bedrijfsarts ' te werk wordt gesteld' , dat anderen de agenda planning regelen én dat er regels/afspraken zijn/moeten komen ten aanzien van vakantie en vervanging bij verzuim - lijkt er geen sprake meer te zijn van zelfstandigheid maar van een verkapte loondienstbetrekking.

In wezen bepaalt de opdrachtgever ( de Gemeente Rotterdam)  waar, wanneer en hoe er gewerkt wordt. Dat betekent dat er sprake is van een gezagsrelatie en dus een dienstverband. En dat zou de Belastingdienst na onderzoek in het kader van de VAR (Verklaring Arbeids Relatie) ook  kunnen concluderen.

Aan de orde is de kernvraag: waar houdt zelfstandigheid op en waar begint een dienstverband. Een intrigerende vraag voor een sector waar meer dan 25% van de beroepsbeoefenaren claimt zelfstandig te werken.

Wat is Uw conclusie na lezing ?

En: wat zijn eigenlijk de benodigde randvoorwaarden om zelfstandig, professioneel en kwalitatief hoogwaardig als bedrijfsarts te kunnen werken ? Wat zijn daarvoor de minimumvoorwaarden en wordt daar in deze casus aan voldaan ?  Your votes please.

3. Bedrijfsarts of Wvp dokter ?  Of: onder welke randvoorwaarden kun je nog claimen als bedrijfsarts te werken ? en wanneer is het pakket te smal geworden ?

De Gemeente Rotterdam heeft een helder profiel opgesteld wat van de bedrijfsarts wordt verwacht. Zonder meer. Deze is in mijn opinie te typeren als Wvp dokter, een sociaal medisch adviseur met als aandachtsgebied verzuimbeheersing. Dat blijkt uit de activiteiten die van de bedrijfsarts gevraagd worden: spreekuur doen, werkhervattingsadviezen geven , sociaal medische begeleiding regelen en overleggen over lopende gevallen, én een rol van Super Nanny naar de leidinggevenden en de rest van de organisatie ( pro actief, coachend, bijsturend, aanspreken op eigen verantwoordelijkheid).

Gezien de gevraagde activiteiten is de concrete tijdsbesteding van de bedrijfsarts goed te voorspellen: de sociaal medische begeleiding zal naar verwachting 95% van de tijd in beslag nemen (onder te verdelen in: 75% spreekuur en 20 % overleg). Blijft er nog 5% overige activiteiten over.

Is dit nog te omschrijven als 'goede  bedrijfsgeneeskundige zorg', zoals de NVAB dit beschrijft in haar tien kernwaarden van de bedrijfsarts ? en waar liggen de grenzen precies ?

En wie toets dit ?  In de visie van de NVAB is de bedrijfsarts zelf verantwoordelijk voor het toetsen van de overeenkomst aan de kernwaarden.

Benieuwd dus hoe U dit na lezing weegt. Voor hulp bij deze afweging verwijs ik naar het competentieprofiel van de bedrijfsarts en kritische beroepsactiviteiten (zie de link in de bijlage).

Maar ook de hamvraag:  wat vind de beroepsvereniging hiervan ? is hier nog sprake van de uitoefening van het vak van bedrijfsarts' in zijn volle breedte '? of is sprake van een 'te smal pakket' ?  Stel dat laatste: wat zijn daar de implicaties van bijvoorbeeld ten aanzien van de herregistratie en visitatie ? Anders gesteld: is een dergelijk pakket nog afdoend herregistratie waardig ?

Tijd om concreet te worden en de grenzen helderder te krijgen. Deze casus biedt daar een goede aanleiding toe. Een echt leerstuk dus. Ik ben meer dan benieuwd naar het standpunt van de beroepsvereniging in deze.

4. Doelstelling van de Gemeente Rotterdam is het verzuim van 6.3% naar 5.5% te verlagen: een haalbare target of een mission impossible ?  en: wat is het afbreukrisico voor de bedrijfsarts ?

De doelstelling van de Gemeente Rotterdam is het verzuim te verlagen van 6.3% in 2012 naar 5.5% in 2013/2014, in de wetenschap dat het langdurig verzuim het grootste struikelblok is. De bedrijfsartsen worden gevraagd daaraan een bijdrage te leveren

In voetbal termen uitgelegd: de Gemeente Rotterdam bevindt zich nu in de middenmoot van de Eerste Divisie van de Verzuim League (range verzuim 8-5%). Gevalletje Sparta dus. De Gemeente Rotterdam hoopt te eindigen in de top van de Eerste Divisie (5.5%), met wellicht de verborgen wens door te kunnen stoten naar de Ere Divisie (range verzuim < 5%).  Maar is dit een realistische ambitie ?

In principe zou dat best moeten kunnen, want dat hebben veel bedrijven reeds eerder bewezen. Mits: aan de juiste randvoorwaarden worden voldaan én het onder het juiste gesternte plaats vind. Om met dat laatste te beginnen: in de aanbesteding valt te lezen dat er gemeentebreed sprake is van een grote reorganisatie met forse krimp, gepaard gaand met centralisatie ( van 17 naar 7 concernonderdelen), welke een nieuwe vorm van samenwerken vraagt. Tegelijkertijd vindt de invoering van Het Nieuwe Werken (bekend onder HNW010) plaats en worden de 25 kantoorlocaties teruggebracht naar 4 hoofdlocaties. Teveel tegelijk. Geen gelukkige uitgangspositie dus.

Maar ook bij de ontwikkelingsgang van het verzuimbeleid zijn vraagtekens te plaatsen, want  'alhoewel model 3 het uitgangspunt is', - zo is de aanbesteding te lezen - 'zijn nog niet alle clusters en organisatie onderdelen zo ver. Sommige onderdelen zijn bezig zich naar dit model te ontwikkelen '. Ergo: er is nog veel ontwikkelingswerk te verrichten. Dit kan met recht als 'een uitdaging' worden bestempeld. Zie hier de concrete situatieschets waarin de bedrijfsarts wordt ingevlogen.

Op basis van mijn ervaring en expertise durf ik de stelling wel aan dat deze doelstelling - gezien de opzet en randvoorwaarden - geen haalbare kaart zal blijken te zijn. Een mission impossible dus. Want: de bedrijfsarts is nu gepositioneerd als uitvoerende professional met een coachende rol naar leidinggevenden. Dit is onvoldoende om ook oplossend (veranderkundig) te kunnen functioneren. Daarvoor is zowel een andere adviespositie noodzakelijk, maar bovenal ook een andere aansturing van de verzuimproblematiek vanuit de top van de gemeentelijke organisatie. Kortom: Geen realistische target lijkt me, met groot afbreuk risico voor de bedrijfsarts en dus slecht voor zijn professionele naam.

Vragen te over: Wat te doen als de randvoorwaarden de kans op succes (ernstig) blokkeren ? Waar liggen de grenzen om hoogstaand kwalitatief werk te kunnen afleveren ? Hoe je professionele naam hoog te houden ?

5. Eigen Regie Model - onvoldoende aandacht voor implementatie ?

De Gemeente Rotterdam hanteert - naar eigen zeggen - het Eigen Regie Model - verzuimbegeleidingsmodel 3 volgens de Falke en Verbaan methodiek.

Nu wint het Eigen Regie Model snel aan populariteit, maar even zo vaak loopt het vast in de implementatie. Te vaak heeft men te weinig oog voor de kritische faalfactoren in de eigen organisatie.

Een veel voorkomend knelpunt is dat de verzuimbeheersing naar het middenmanagement is 'weggedecentraliseerd' met de bedrijfsarts in de rol van uitvoerende professional. Dat lijkt ook hier het geval. De leiding van de organisatie (de gezagvoerder/bestuurder in de cockpit) heeft de verzuimbeheersing - om het wat beeldender te formuleren - in de 'automatische piloot' gezet in de veronderstelling 'dat het allemaal vanzelf goed komt'. Dat is bij verzuimbeheersing een grote valkuil. Verzuimbeheersing vereist - juist vanuit de top van de organisatie - de continue aandacht en de mogelijkheid om bij of om te schakelen én zeker als het verzuimpercentage 6.3% is.

In de Toolkit Eigen Regie (van Immediator Bedrijfsartsen) zijn de kritische succes en faalfactoren van het zgn Eigen Regie Model nader te bestuderen.

Concrete vraag:

Zou u als bedrijfsarts onder deze randvoorwaarden kunnen en willen werken ?

6. Is het verzuim losgekoppeld van de context en is de schakel verbroken ?

Thema's als duurzame inzetbaarheid, preventie, arbeidsomstandigheden beleid, gezondheidsmanagement, leefstijl en bravo aanpak, gerichte aanpak beroepsgebonden aandoeningen, werkplek onderzoek komen niet tot nauwelijks in de aanbesteding aan de orde. Het verzuimbeleid lijkt geheel los gekoppeld van zijn brede context. De schakel lijkt verbroken.  Wat als bedrijfsarts dan te doen ?

Een gemiste kans, want dat kan anders én beter: ik verwijs daarvoor naar het recent uitgebrachte Tienpuntenplan voor een gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodiensten ( van de Oval en AWVN) en de Schijf van vijf - voor Duurzame Inzetbaarheid.

7. Over het probleem van dichtgetimmerde contracten en te verwachten spanningsveld

In de arbodienstverlening is het gebruik aan het worden om aanbestedingen en contracten zoveel mogelijk 'dicht te timmeren'. Ook in deze aanbesteding is er sprake een uitgebreid overzicht van de do en don'ts.  In de praktijk van alledag blijkt dit een bijna onneembare hobbel te zijn om flexibel in te kunnen spelen op de (vaak dringende) vragen vanuit de klantorganisatie. De inhoud van het contract wint het daarbij vrijwel altijd van de oplossing. Met alle frustraties voor de werkvloer en de bedrijfsarts van dien. Wat is uw ervaring ?

Afsluitend

Alhoewel potentieel geïnteresseerd zal ik zelf niet reflecteren op de optie/aanbesteding van de Gemeente Rotterdam. Dat moge helder zijn.

Toegegeven: het is een (te) lange brief geworden, maar de uitwijdingen waren noodzakelijk om de vraagstukken helder voor het voetlicht te kunnen brengen. De Gemeente Rotterdam zoekt  in  mijn ogen geen bedrijfsarts, maar een sociaal medisch adviseur met als aandachtgebied verzuimbeheersing en de Wvp. Op zich een respectabele set aan activiteiten, maar een te smal pakket om als bedrijfsarts in de volle breedte te kunnen werken.

Deelt u mijn bezorgdheid ? Stuur deze open rondzendbrief dan door naar een collega of andere belangstellende/belanghebbende en geef deze discussie een impuls.

Ik verneem graag op korte termijn de visie en/of het standpunt van het NVAB bestuur  (als vertegenwoordiger van onze beroepsgroep) op deze aanbesteding en de vele andere open vragen.

Geïnteresseerd in hoe het anders, beter kan  ? Lees dan het eerste en tweede Manifest van De Nieuwe Bedrijfsarts en de negen knoppen om de performance te verhogen

Dolf Algra
zelfstandig bedrijfsarts

De Werkplaats - kwaliteitsbureau De Nieuwe Bedrijfsarts
a5.algra.advies@euronet.nl 06-53.75.91.91



 

bijlage: links naar achtergrond informatie

 

link naar aanbesteding gemeente rotterdam
klik op beschrijvend document en zie pg 10 en blz  30- programma van eisen bedrijfsartsen - punt 21

https://login.commerce-hub.com/index.cfm?fuseAction=__requestBook.description&_kid=0BD60D86-10168


Kernwaarden van de NVAB:

http://nvab.artsennet.nl/Nieuws/Kernwaarden-van-de-bedrijfsarts.htm

 

Competentie profiel van de bedrijfsarts en kritische beroepsactiviteiten

http://www.nspoh.nl/ContentFiles/StudiegidsMvoBedrijfsgeneeskunde2012-2.pdf

 

kwadranten model 3 - Falke en Verbaan:

http://www.falkeverbaan.nl/Kwadrant-iii

Tien punten plan Oval AWVN - gezond samenwerken tussen werkgevers en arbodienstverleners

http://www.awvn.nl/smartsite.net?id=22019

Schijf van vijf duurzame inzetbaarheid

http://duurzameinzetbaarheid.nl/

 

link naar de Nieuwe Bedrijfsarts:

blogspot: http://denieuwebedrijfsarts.blogspot.nl/

 

Manifest De Nieuwe Bedrijfsarts:

http://denieuwebedrijfsarts.blogspot.nl/2011/10/het-manifest-de-nieuwe-bedrijfsarts_23.html

 

Tweede Manifest De Nieuwe Bedrijfsarts: http://denieuwebedrijfsarts.blogspot.nl/2013/04/tweede-manifest-van-de-nieuwe.html